اثربخشی درمان فراشناختی بر حساسیت اضطرابی، پریشانی روان‏شناختی و شاخص‏های درد در دانشجویان دختر مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی

اثربخشی درمان فراشناختی بر حساسیت اضطرابی، پریشانی روان‏شناختی و شاخص‏های درد در دانشجویان دختر مبتلا به سندرم پیش از قاعدگی

زهرا سلگی*^[1]، علیرضا مرآتی^[2]

چکیده

مقدمه: سندرم پیش از قاعدگی یکی از مشکلات شایع در سنین باروری است که بر سلامت زنان از لحاظ فردی، اجتماعی و تحصیلی اثرات نامطلوبی می‏گذارد. هدف پژوهش تعیین تأثیر درمان فراشناختی بر حساسیت اضطرابی، پریشانی روان‏شناختی و شاخص‏های درد در مبتلایان به سندرم پیش از قاعدگی بود.

روش پژوهش: این پژوهش، نیمه‏آزمایشی با پیش­آزمون، پس­آزمون و گروه کنترل با پیگیری دوماهه بود. جامعه آماری شامل تمامی دانشجویان دختر دارای سندرم پیش از قاعدگی دانشگاه آزاداسلامی کرمانشاه طی سال 1400 بود، که 30 نفر از بین آن‏ها با روش در دسترس و بر مبنای معادله Fleiss انتخاب و در دو گروه مساوری گمارش شدند. فراشناخت درمانی برای آزمودنی‏های گروه آزمایش طی 10 جلسه هفتگی و هر جلسه 90 دقیقه اعمال شد .برای گردآوری داده‏ها از پرسشنامه غربالگری سندرم پیش از قاعدگی استینر و همکاران، پرسشنامه پریشانی روان‏شناختی لویبوند و لویبوند، پرسشنامه حساسیت اضطرابی فلوید و همکاران، پرسشنامه درد مک‏گیل و پذیرش درد مک‏کراکن و همکاران استفاده شد. داده‏ها با روش‏های آمار توصیفی و تحلیل واریانس با اندازه‏گیری‎های مکرر و نرم‏افزار آماری SPSS-26 تحلیل شد.

یافته‏های پژوهش: نتایج نشان داد که حساسیت اضطرابی (75/17=F، 005/0=P و 61/0=η)، شدت درد (18/6=F، 009/0=P و 54/0=η)، پذیرش درد (70/10=F، 014/0=P و 62/0=η) و پریشانی روان‏شناختی (45/43=F، 001/0=P و 60/0=η) در گروه آزمایش در مقایسه با گروه کنترل به طور معناداری کاهش یافت و این تأثیرات مثبت در طول دورۀ پیگیری دو‏ماهه پایدار ماند.

نتیجه‏گیری: فراشناخت درمانی بر بهبود شاخص‏های درد و کاهش حساسیت اضطرابی و پریشانی روان‏شناختی مبتلایان به سندرم پیش از قاعدگی مؤثر می‏باشد و می‏توان این برنامه‏ را به‏عنوان درمان سودمندی به کلینیک‏های تروما و درد توصیه نمود.

کلید واژه‏ها: فراشناخت درمانی، حساسیت اضطرابی، پریشانی روانی، درد، قاعدگی

تاریخ دریافت: 17/12/1400                               تاریخ پذیرش نهایی: 9/7/1401  

مقدمه:

کالج آمریکایی متخصص زنان و زایمان، سندرم قبل از قاعدگی[3] را به عنوان یک بیماری بالینی تعریف می‏کند که با وقوع چرخه‏ای جسمی و روانی غیرمرتبط با هر بیماری طبیعی در طی پنج روز قبل از قاعدگی ظاهر شود و در چهار روز پس از شروع قاعدگی در سه چرخه متوالی با شدت کافی به پایان برسد (1). بیشتر زنان در سن باروری ممکن است در هفته قبل از قاعدگی احساس ناراحتی فیزیولوژیکی و یا احساس بیشتری داشته باشند. این علائم در افراد متفاوت مختلف است و می‏تواند باعث تأثیر منفی در کار، زندگی شخصی و ایجاد استرس در روابط اجتماعی شود (2 و 1).

شواهد مطالعاتی در کشورهای توسعه یافته حاکی از آن است که شیوع درد مرتبط با قاعدگی دامنه نسبتاً وسیعی بین 35 الی 65 درصد را شامل می‏شود (3). با این‏حال در مطالعات انجام شده در ایران در مورد شیوع این درد، در میان زنان و دختران جوان ایرانی اتفاق‏نظر وجود ندارد و آمار بسیار متناقضی در دامنه 38 الی 91 درصد گزارش شده است (4). مطالعاتی که بر روی شیوع درد دوران قاعدگی انجام گرفته نشان داده‏اند که عوامل مختلفی در ارتباط با این اختلال وجود دارند که شامل سنین جوانی، سیگار کشیدن، منارک زودرس، دوره‏های خون‏ریزی طولانی و عفونت لگنی، وضعیت اجتماعی- اقتصادی، میزان تحصیلات و تیپ‏های شخصیتی هستند؛ اما آنچه که عمومیت دارد شیوع بالاتر سندرم قبل از قاعدگی در دختران جوان با وضعیت روان‏شناختی متلاطم می‏باشد (6 و 5). 

دامنه علائم عاطفی سندرم پیش از قاعدگی شامل طغیان عصبانیت، تحریک‏پذیری، گیجی یا فکر خودکشی در پنج روز قبل از قاعدگی در هر یک از سه چرخه قاعدگی قبلی و دامنه علائم جسمی سندرم پیش از قاعدگی شامل حساسیت پستان، تورم اندام‏ها، نفخ شکم، احتباس مایعات یا سردرد و مشکلات خلقی و حساسیت اضطرابی در طی پنج روز قبل از قاعدگی در هر یک از سه چرخه قاعدگی قبلی تعریف شده است (7). در واقع یک سازه اضطرابی که توجه گسترده‏ای در پیشینه مطالعاتی مشکلات با زمینه مشترک جسمانی- روانی به خود اختصاص داده است، حساسیت اضطرابی[4] است. به نظر می‏رسد حساسیت اضطرابی از جمله متغیرهای واسطه‏ای مهم میان استرس و بیماری باشد و فرض براین است که حساسیت اضطرابی یک متغیر گرایشی با ثبات است که نشان دهنده میل به تفسیر پیامدهای جسمانی، روانی و اجتماعی تجارب اضطرابی به‏عنوان اموری آزارنده و خطرناک است (9 و 8). حساسیت اضطرابی به ترس از اضطراب و نشانه‏های مرتبط با اضطراب اشاره دارد و از این عقیده ناشی می‏شود که این نشانه‏ها به پیامدهای بالقوه آسیب‏زای بدنی و روانی- اجتماعی منجر می‏شود (10).

حساسیت اضطرابی منجر به سوگیری‏هایی در بازیابی و پردازش اطلاعات مربوط به محرک‏های فراخوان اضطراب می‏شود که این خود زمینه را برای ادراک بیشتر درد در مبتلایان به ناراحتی‏های روانی- زیستی فراهم می‏سازد (11). حساسیت اضطرابی به‏عنوان یک عامل خطر برای گسترش مشکلات اضطرابی و خلقی درنظر گرفته شده است اما با این وجود مطالعات نشان می‏دهد که این سازه با پیامدهای متعددد روانی از جمله در بیماران دارای درد همراه است (12). این در حالی است که مطالعات بیانگر ارتباط شدت علایم بدنی، عاطفی و اجتماعی در جمعیت‏های مختلف با افزایش پریشانی روانی است (15-13). پریشانی روان‏شناختی به‏عنوان سندرم غیراختصاصی که سازه‏هایی همچون اضطراب، افسردگی، مشکلات شناختی، تحریک‏پذیری، خشم و یا وسواس را دربر می‏گیرد، تعریف شده است (16).

نتایج مطالعات بیانگر این است که پریشانی روان‏شناختی[5] به عنوان یک اختلال هیجانی ممکن است عملکرد اجتماعی و زندگی روزمره افراد را تحت تأثیر قرار دهد (17). پریشانی روان‏شناختی ناراحتی خاص و حالت هیجانی است که توسط افراد به‏طور موقت یا دائم در پاسخ به استرس‏های خاص و درخواست‏های آسیب‏زا تجربه می‏شود. افزون بر این پریشانی روانی حالات ذهنی ناخوشایند افسردگی و اضطراب است که هر دو علامت هیجانی و فیزیولوژیکی را دارد (18). مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی سطوح مختلفی از اضطراب و افسردگی را که از مؤلفه‏های بسیار مهم پریشانی روان‏شناختی به شمار می‏روند، تجربه می‏کنند. در همین زمینه برخی مطالعات نشان داده‏اند که در مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی، شیوع اختلالات خلقی و اضطرابی دو برابر جمعیت عادی می‏باشد (20 و 19).

در این بیماران مسأله پریشانی روان‏شناختی می‏تواند در نهایت باعث ناامیدی و بی‏تفاوتی فرد شود که به نوبۀ خود مشکل تبعیت از درمان و عدم رعایت برنامه‏های مرتبط با سبک زندگی سالم و رژیم‏های غذایی را به‏دنبال خواهد داشت، که این از جمله مشکلات مهم در سیستم سلامت در بیماری‏های زنانه می‏باشد (21). بنا بر گزارش بسیاری از مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی هنگام رویارویی با موقعیت‏های پراسترس، ادراک شدت درد[6] افزایش می‏یابد (22). مطالعات علت این پدیده را عوامل شناختی مخرب یعنی باورهای غیرمنطقی و منفی مانند جنبش هراسی و فاجعه آمیزسازی و همچنین، استفاده از منابع مقابله‏ای منفعلانه مانند دوری‏گزینی از موقعیت‏های استرس‏زا می‏دانند. این عوامل باعث راه‏اندازی چرخه معیوب هیجانات منفی نسبت به درد، احساس شکست، افزایش پریشانی روان‏شناختی و ادراک شدت درد می‏شود (23 و 2)

بر پایه نظریه کنترل دروازه درد، درد می‏تواند فرایندهای ذهنی مرتبط با احساس، شناخت، هیجان و رفتار را تحت تأثیر قرار دهد، به گونه‏ای که این دروازه نه تنها با درون‏دادهای پیرامونی تحریک می‏شود بلکه به وسیله مراکز عالی مغز که مسئول افکار، هیجانات و رفتارها هستند، نیز کنترل می‏شود (24). نتایج مطالعات نیز نشان می‏دهد که همه مبتلایان به درد مزمن دچار ناتوانی نمی‏شوند. در این میان بیمارانی وجود دارد که برخلاف شدت درد همچنان به انجام وظایف و فعالیت‏های معمول خود ادامه می‏دهند (26 و 25). در سال‏های اخیر علاقه زیادی به شناسایی مکانیزم‏های سازگارانه‏ای که این افراد از طریق آن‏ها سلامت روان‏شناختی و توانایی کارکردی خود را حفظ می‏کنند، به وجود آمده است (25). یکی از این عوامل روان‏شناختی مثبت، پذیرش درد است. پذیرش شکل دیگری از مقابله، تسلیم، نادیده گرفتن درد یا افزایش فعالیت رفتاری با هدف کنترل درد نیست، بلکه منظور از پذیرش، تغییر هدف کنترل از رویدادهای کنترل‏ناپذیر (خود درد و هیجانات منفی همراه با آن) به سمت عوامل قابل کنترل است (27).

مطالعات نشان داده‏اند که پذیرش بیشتر درد با کارکرد اجتماعی، جسمی و روان‏شناختی بهتر همراه است و سطح پذیرش درد توانسته است علاوه بر پیش‏بینی میزان تداخل درد در زندگی روزانه و نیز سطح سلامت جسمی و روان‏شناختی، شدت درد را نیز پیش‏بینی نماید (27 و 25). نتایج برخی مطالعات نیز حاکی از آن است که پذیرش در مقایسه با تعدادی از راهبردهای مقابله با درد پیش‏بینی کننده قوی‏تری برای پریشانی روان‏شناختی و ناتوانی ناشی از شدت درد ادراک شده است (28). به‏طور معمول در درمان سندرم قبل از قاعدگی از داروهایی نظیر مهارکننده‏های پروستاگلاندین‏ها استفاده می‏شود. ایندومتاسین و فنیل بوتازون، نیفیدیپین و قرص‏های ترکیبی پیشگیری از بارداری و انواع مسکن‏های دیگر هم جهت کاهش شدت درد مرتبط با قاعدگی مورد استفاده قرار می‏گیرند که عوارض جانبی متعددی را به همراه دارند. بنابراین ضرورت ارایه یک روش غیردارویی برای بیمارانی که به دارو درمانی پاسخ نمی‏دهند یا از اثرات جانبی دارو رنج می‏برند یا کسانی که تمایل به استفاده از دارو ندارند، کاملاً آشکار است (29).

با وجود شیوع نسبتاً بالای درد همراه با قاعدگی و وجود تمهیدات مؤثر و مفید جهت تخفیف علائم آن، تعداد کمی از مبتلایان از آن‏ها بهره‏مند می‏گردند (1). در ایران نیز به دلیل عدم اطلاع کافی از شیوع و الگوی درد مرتبط با قاعدگی در میان دختران جوان این مقوله مورد بی‏توجهی قرار گرفته است (4). بنابراین رویکردهای معاصر مدیریت درد بجای کاربرد صرف رویکردهای درمان زیستی، روی کاربرد مداخلات چندبعدی به ویژه درمان‏های روان‏شناختی مانند درمان فراشناختی[7] تمرکز دارند. درمان فراشناختی از طریق تغییر توجه به حذف سبک‏های تفکر ناسازگارانه به‏عنوان مانعی در جهت پردازش شناختی و هیجانی طبیعی پرداخته و انعطاف‏پذیری در کنترل شناختی را افزایش می‏دهد. همچنین، تکنیک ذهن‏آگاهی گسلیده که با آگاه ساختن از رویدادهای درونی بدون پاسخ‏دهی به آن‏ها منجر به ایجاد فراآگاهی می‏شود از جمله تکنیک‏های اصلی این درمان است (30).

در واقع این رویکرد درمانی با ارایه مدل‏های ویژه برای هر اختلال و ارزشیابی تجربی آن‏ها با استقبال گسترده‏ای مواجه شده است، به گونه‏ای که به رغم زمان کوتاهی که از ظهور این رویکرد می‏گذرد کارهای پژوهشی زیادی در زمینه ارزشیابی نظریه بنیادی فراشناخت و فنون درمانی برآمده از آن انجام شده است (30). از طرفی ویژگی‏های منحصر به فرد است رویکرد مانند تأکید آن بر حضور ذهن و آگاهی لحظه به لحظه از رخدادهای درونی، بدون درگیر شدن در آن‏ها که متأثر از فلسفه شرق است، در کنار تأکید بر فرایند تفکر، درباره تفکر و عناصری مانند فراآگاهی و فراباور با بسیاری از مفاهیم مورد تأکید در فرهنگ ایرانی سنخیت دارد و این موضوع می‏تواند اجرای فنون مربوط به این رویکرد را در مورد مراجعان ایرانی آسان سازد. لذا با اذعان به مطلب بیان شده و اهمیت قشر دانشجویان به ویژه دانشجویان دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی، میزان شیوع قاعدگی دردناک و آثار فراوان آن، عدم تمایل به استفاده از درمان‏های دارویی، پیشینه پژوهشی اندک در حیطه مداخلات روان‏شناختی مؤثر و خلاء پژوهشی موجود، این مطالعه با هدف بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر حساسیت اضطرابی، پریشانی روان‏شناختی و شاخص‏های درد در مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی انجام شد.

روش پژوهش:

پژوهش حاضر یک مطالعۀ نیمه‏آزمایشی با طرح پیش-پس‏آزمون با گروه کنترل و دوره پیگیری 2 ماهه بود. جامعه پژوهش را تمامی دانشجویان دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی مشغول به تحصیل در دانشکده علوم‏تربیتی و روان‏شناسی دانشگاه آزاداسلامی واحد کرمانشاه در سال 1400 تشکیل داد که از بین آن‏ها به شیوۀ در دسترس تعداد 30 نفر انتخاب شد. حجم نمونه با توجه به نوع تحقیق انتخاب شد. در این پژوهش جهت تعیین حجم نمونه علاوه بر معادله Fleiss از نرم‏افزار G*Power استفاده شد. این نرم‏افزار نشان داد برای دستیابی به توان آماری 90/0 با اندازه اثر 8/0 در سطح معنی­‏داری 05/0 به حداقل 15 نفر آزمودنی در هر گروه نیاز است (31). لذا در این مطالعه نیز حجم نمونه استاندارد در هر گروه 15 نفر درنظر گرفته شد.

    همچنین براساس معادله Fleiss، 61/1=σ (انحراف‏معیار حساسیت اضطرابی در پس‏آزمون گروه آزمایش)، 507/4=²d، 90/0=Power و 05/0=α در نظر گرفته شد. در معادله‏ مذکور σ انحراف‏معیار است که میزان پراکندگی، و d بازه اطمینان است که میزان قابل اغماض بودن بالاتر یا پایین‏تر میانگین نمونه از میانگین جامعه را نشان می‏دهد. براساس معادله، حجم نمونه 07/12 به‏‏دست آمد. بنابراین در این مطالعه برای اطمینان تعداد 30 نفر آزمودنی انتخاب شد و به شیوه تصادفی‏سازی (پرتاب تاس) در دو گروه مساوی 15 نفری قرار گرفتند، به این صورت که اعداد فرد برای گروه آزمایش و اعداد زوج برای گروه گواه درنظر گرفته شد.

ملاک‏های ورود به مطالعه شامل دانشجوی مجرد بودن، رضایت‏نامه آگاهانه جهت شرکت در پژوهش، داشتن سیکل‏های قاعدگی منظم، تجربه درد در 4 الی 5 روز قبل از قاعدگی در سه چرخه متوالی یا بیشتر و کسب امتیاز 2 یا 3 (درد با شدت متوسط الی شدید) در مقیاس چندبعدی کلامی درد بود. داشتن سابقه هر نوع جراحی دستگاه تناسلی و لگنی، ابتلای به هر یک از مشکلات دارای علائم مشابه با PMS از قبیل (اختلال میگرن، فیبرومیالژیا، سندرم خستگی مزمن، آندومتریوز، اختلال افسردگی شدید و مشکلات هورمونی)، تجربه سوگ یا فقدان (مرگ عزیزان یا روابط عاطفی) طی 6 ماه اخیر، داشتن رژیم‏های سخت غذایی و کم کالری و غیبت بیش از یک جلسه از شرکت در جلسات درمانی به عنوان ملاک‏های خروج از پژوهش درنظر گرفته شد.

پس از انتخاب شرکت‏کنندگان جهت رعایت ملاحظات اخلاقی به آزمودنی‏ها اطلاعات مختصری در مورد هدف انجام پژوهش ارائه شد، به آن‏ها اطمینان داده شد که نتایج پژهش به صورت نتیجه‏گیری کلی و نه فردی منتشر خواهد شد و همچنین، آن‏ها اختیار کامل دارند در پژوهش شرکت نکنند و یا در هر مرحله‏ای که بخواهند از ادامه شرکت در پژوهش انصراف دهند و کسب رضایت کتبی آزمودنی‏ها انجام شد. فرم اولیه پرسشنامه‏ها توسط هر دو گروه طی 7 الی 10 روز قبل از دوره پریود تکمیل شد و سپس برای گروه آزمایش درمان فراشناختی به مدت 10 جلسه 90 دقیقه‏ای به صورت جلسات هفتگی اجرا شد و ترتیبی داده شد که در طول دوره اجرای متغیر مستقل به گروه آزمایش، بر گروه کنترل هیچ درمانی صورت نگیرد. پس از پایان جلسات درمان، پس‏آزمون بلافاصله و پیگیری به فاصله 2 ماه بعد از اجرای پس‏آزمون با پرسشنامه‏های خودگزارشی انجام گرفت. خلاصه محتوای جلسات درمانی در جدول شماره 1 ارائه شده است. ابزارهای زیر در این مطالعه مورد استفاده قرار گرفتند:

پرسشنامه غربالگری علائم قبل از قاعدگی^[8]: این پرسشنامه خودگزارشی توسط استینر، مک دوگال و براون (32) به منظور سنجش دردهای مربوط با قاعدگی تهیه و تدوین شد. این ابزار شامل 19 سئوال و 2 خرده مقیاس نشانگان پیش از قاعدگی: علائم خلقی، جسمی و رفتاری با سئوالات 1، 2، 3، 4، 5، 6، 7، 8، 9، 10، 11، 12، 13 و 14؛ تداخل با عملکرد: یا تأثیرگذاری علائم بر زندگی با سئوالات 15، 16، 17، 18 و 19» است. نمره­گذاری پرسشنامه در طیف لیکرت 4 درجه­ای انجام می­شود به این صورت که به اصلاً نمره 0، خفیف نمره 1، متوسط نمره 2 و شدید نمره 3 تعلق می­گیرد. نمرات بالاتر نشان می­دهد که فرد مبتلا به سندرم نشانگان پیش از قاعدگی است. نقطه برش پرسشنامه نمره 28 و بالاتر از آن است. در داخل ایران بررسی پایایی پرسشنامه از روش همسانی درونی استفاده شده است که آلفای کرونباخ 90/0 و روایی محتوایی 70/0 تا 80/0 به دست آمده است (33). در این مطالعه، پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 78/0 بدست آمد.

پرسشنامه حساسیت اضطرابی^[9]: به منظور سنجش حساسیت اضطرابی از مقیاس فلوید، گارفیلد و لاسوتا (34) استفاده شد. این مقیاس 16 سئوال دارد و براساس طیف 5 درجه‏ای لیکرت (خیلی کم نمره صفر الی خیلی زیاد نمره 4) محاسبه می‏شود. هر سئوال این عقیده را منعکس می‏کند که احساسات اضطرابی به صورت ناخوشایند تجربه می‏شوند و توان منتهی شدن به پیامد آسیب‏زا را دارند. درجه تجربه ترس از نشانه‏های اضطرابی با نمرات بالاتر مشخص می‏شود. دامنه نمرات بین صفر الی 64 است. ساختار این مقیاس از سه عامل ترس از نگرانی‏ها، ترس از نداشتن کنترل شناختی و ترس از مشاهده شدن اضطراب توسط دیگران تشکیل شده است. بررسی ویژگی‏های روان‏سنجی این مقیاس ثبات درونی آن را (آلفای بین 80/0 تا 90/0) نشان داده است. اعتبار بازآزمایی بعد از دو هفته 75/0 و به مدت سه سال 71/0 نشان داده شده است که حساسیت اضطرابی یک سازه شخصیتی پایدار است. اعتبار آن در نمونه ایرانی براساس سه روش همسانی درونی، بازآزمایی و تنصیف محاسبه شده است که برای کل مقیاس به ترتیب ضرایب اعتبار 93/0، 95/0 و 97/0 به‏دست آمده است و همبستگی بین زیرمقیاس‏ها نیز بین 40 الی 68/0 گزارش شده است (35). در این مطالعه پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 75/0 بدست آمد.

پرسشنامه افسردگی، اضطراب و استرس^[10]: این پرسشنامه توسط لویبوند و لویبوند (36) جهت سنجش درماندگی روانی و تعیین وضعیت سه استرس، افسردگی و اضطراب ساخته شد. دارای 21 سئوال است. آزمودنی باید وضعیت یک نشانه را در طول هفته گذشته مشخص کند. در این پرسشنامه سئوالات 1، 6، 8، 11، 12، 14 و 18 مربوط به استرس، سئوالات 2، 4، 7، 9، 15، 19 و 20 مربوط به اضطراب و سئوالات 3، 5، 10، 13، 16، 17 و 21 مربوط به افسردگی می‏باشد. پاسخ دهی به سئوالات پرسشنامه بصورت طیف لیکرت چهار درجه‏ایی شامل اصلاً= صفر نمره، کم= 1 نمره، زیاد= 2 و خیلی= 3 نمره تعلق می‏گیرد. نحوه طبقه‏بندی نمرات افسردگی به صورت عادی (9-0)، خفیف (13-10)، متوسط (20-14)، شدید (27-21)، و بسیار شدید (28) است. نحوه طبقه‏بندی نمرات اضطراب به صورت عادی (7-0)، خفیف (9-8)، متوسط (14-10)، شدید (19-15) و بسیار شدید (20) است. طبقه‏بندی نمرات استرس نیز به صورت عادی (14-0)، خفیف (18-15)، متوسط (25-19)، شدید (33-26) و بسیار شدید (33) است. در پژوهش خارج از کشور جهت بررسی پایایی پرسشنامه از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد و پایایی پرسشنامه 88/0 بدست آمد (37). در داخل کشور مقدار آلفای کرونباخ زیرمقیاس‏های استرس، اضطراب و افسردگی به ترتیب 79/0، 80/0 و 81/0 و همچنین، ضریب آلفای کرونباخ کل برابر با 91/0 به‏دست آمده است (38). در این مطالعه پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 75/0 و برای زیرمقیاس ها به ترتیب 75/0، 78/0 و 78/0 بدست آمد.

پرسشنامه درد مک گیل^[11]: پرسشنامه شدت درد مک گیل (39) یکی از بهترین ابزارهای اندازه‏گیری درد است که دارای 20 مجموعه عبارت برای ارزیابی درد می باشد و هدف آن سنجش درک افراد از درد و ابعاد مختلف آن است. این پرسشنامه 4 بعد حسی (مجموعه 1 تا 10)، بعد عاطفی (مجموعه 5 تا 15)، بعد ارزیابی درد (17-15) و دردهای گوناگون (مجموعه 17 تا 20) دارد. نمره‏گذاری پرسشنامه از الف تا چ است. هر چه نمره بالاتر باشد نشان دهنده شدت درد بیشتر می‏باشد.  مک گیل (39) پایایی و روایی پرسشنامه را با روش آلفای کرونباخ 87/0 گزارش کرد. در پژوهش داخل کشور نیز پایایی پرسشنامه با روش ضریب آلفای کرونباخ 84 بدست آمد (40). در این مطالعه پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 81/0 بدست آمد.

پرسشنامه پذیرش درد^[12]: این پرسشنامه به منظور سنجش پذیرش درد توسط مک‏کراکن و وولس و اکلستون (41) تهیه شده است و به‏طور گسترده‏ای در مطالعات مربوط به درد مزمن به‏کار گرفته شده است. این ابزار از 20 سئوال تشکیل شده است که هر یک در مقیاس 5 درجه‏ای هرگز (1 نمره) تا همیشه (5 نمره) نمره‏گذاری می‏شوند. پرسشنامه پذیرش درد مزمن شامل دو زیرمقیاس است. الف- درگیری در فعالیت‏ها (یعنی پیگیری فعالیت‏های روزانه با وجود درد) و ب- پذیرش درد (یعنی عدم وجود نسبی تلاش‏ها برای اجتناب یا کنترل درد). ضریب آلفای کرونباخ دو زیرمقیاس آن به ترتیب برای درگیری و پذیریش برابر با 79/0 و 75/0 گزارش شده است. در مطالعه پایلوت پایایی درونی با ضریب آلفای کرونباخ این مقیاس 74/0 به‏دست آمده است (42). در این مطالعه پایایی پرسشنامه با ضریب آلفای کرونباخ 74/0 بدست آمد.

خلاصه جلسات درمان فراشناختی:

جدول شماره 1- خلاصه محتوای جلسات مداخله فراشناخت ولز (43)

Table 1 - Summary of the content of Wells metacognition intervention sessions

روند اجرای پژوهش به این صورت بود که ابتدا طی فراخوانی از دانشجویان دختر دارای دردهای قاعدگی برای شرکت در پژوهش دعوت به عمل آمد. طی این فراخوان تعداد 96 نفر به مرکز مشاوره دانشگاه آزاداسلامی واحد کرمانشاه مراجعه کردند. در میان این افراد به منظور تشخیص داشتن سندرم قبل از قاعدگی توسط متخصص روان‏شناسی مورد ارزیابی و مصاحبه قرار گرفته و از آن‏ها خواسته شد به پرسشنامه غربالگری علائم قبل از قاعدگی طی 7 الی 10 روز قبل از دوره پریود به آن پاسخ دهند. سپس از بین این افراد تعداد 62 نفر که با توجه به مصاحبه بالینی و براساس نمره اکتسابی در ابزار خودگزارشی تشخیص سندرم قبل از قاعدگی را دریافت کردند. لازم به ذکر است که چون نمره ناشی از ابزار خودگزارشی می‏تواند با سوگیری همراه باشد، لذا جهت تشخیص نهایی بلافاصله بعد از محاسبه نمره ناشی از ابزار خودگزارشی به متخصص زنان که از قبل با وی هماهنگ شده بود، ارجاع شدند که در تشخیص نهایی 44 نفر تشخیص قطعی سندرم قبل از قاعدگی را دریافت کردند. از میان این افراد تعداد 30 نفر که مایل به همکاری بودند به روش در دسترس انتخاب و به شیوه تصادفی در دو گروه مساوی 15 نفر آزمایش و 15 نفر کنترل تقسیم شدند. در این پژوهش داده‏های جمع‏آوری شده داده‏ها توسط نرم‏افزار SPSS نسخه 26 و با استفاده از آزمون‏های کولموگروف-اسمیرنف، ام باکس، کرویت موچلی، لوین و تحلیل واریانس دوطرفه با اندازه‏گیری‎های مکرر تحلیل شد.

یافته‏ها:

لازم به ذکر است که هیچکدام از شرکت­کنندگان طی اجرای مداخله از مطالعه خارج نشدند. داده‏های جمعیت‏شناختی آزمودنی‏ها نشان داد که میانگین سنی در گروه آزمایش، 07/6 ± 09/28 سال و در گروه کنترل، 83/5 ± 14/28 سال بود. بین گروه‏های پژوهش از نظر سطح تحصیلات، وضعیت اجتماعی-اقتصادی و مدت زمان تجربه درد قاعدگی (7 الی 10 روز قبل از شروع علائم با توجه به پرسشنامه و نظر متخصص زنان) تفاوت آماری معناداری وجود نداشت (05/0<P).

جدول شماره 2-داده‏های توصیفی متغیرهای پژوهش به تفکیک گروه و مراحل سنجش

Table No. 2 - Descriptive data of research variables by group and assessment stages

در جدول 2 میانگین و انحراف‏‏معیار سازه‏های روان‏شناختی (حساسیت اضطرابی و پریشانی روان‏شناختی) و شاخص‏های درد (پذیرش و شدت) در گروه‏های شرکت‏کننده در پژوهش در مراحل مختلف سنجش ارائه شده است. نتایج نشان می‏دهد که به ترتیب میانگین نمره حساسیت اضطرابی، پریشانی روان‎شناختی و هر یک از ابعاد آن در مراحل پس‌آزمون و پیگیری در گروه‏های آزمایش نسبت به گروه کنترل کاهش یافته است. همچنین، نتایج نشان دهنده‏ بهبود میانگین نمره‏ شاخص‏های شدت و پذیرش درد در گروه‏های آزمایش در مراحل پس‏آزمون و پیگیری بوده است.

در بررسی پیش فرض‏های آزمون تحلیل واریانس دوطرفه با اندازه‎گیری‎های مکرر، آزمون کولموگروف-اسمیرنف نشان داد پیش فرض نرمال بودن توزیع متغیرهای مطالعه محقق شده است، زیرا مقادیر z محاسبه شده در سطح 05/0>p معنادار نبود. در آزمون ام باکس، متغیرهای حساسیت اضطرابی (404/1=F)، افسردگی (689/0=F)، اضطراب (376/1=F)، استرس (903/1=F)، شدت درد (222/23=F) و پذیرش (865/0=F) به ترتیب در سطح 319/0، 241/0، 351/0، 601/0، 277/0 و 399/0 معنادار نبودند. بنابراین، می‏توان گفت که مفروضه همسانی ماتریس واریانس-کوواریانس برای متغیرها برقرار است. همچنین، نتایج آزمون لوین برای بررسی برابری واریانس خطا در پیش‏آزمون، پس‏آزمون و پیگیری نشان داد که با توجه به معنادار نبودن مقدار F متغیرها در سطح خطای 05/0، واریانس خطای متغیر پژوهش در پیش‏آزمون، پس‏آزمون و پیگیری با هم برابر بوده و از این جهت فرض همسانی واریانس‏های خطا نیز برقرار است.

مفروضه همبستگی چندگانه متغیرهای وابسته با آزمون کرویت موچلی بررسی شد. نتایج نشان داد فرض کرویت موچلی در شدت درد و افسردگی برقرار نیست. بنابراین به دلیل تخطی از این پیش فرض در این شرایط از سه گزینه پیشنهادی آزمون گرین هاوس-گیسر محافظه کارتر از دو مورد دیگر است. براین اساس و با توجه به سایر پیش شرط‏های بررسی شده در مرحله قبل، تمامی مفروضات لازم برای انجام آزمون تحلیل واریانس دوطرفه با اندازه‎گیری‎های مکرر برقرار است. لذا در ادامه برای تفسیر نتایج آزمون‏های اثرات درون آزمودنی‏ها از این آماره استفاده شده است.

جدول شماره 3- نتایج تحلیل واریانس اندازه­گیری مکرر متغیرهای پژوهش در سه مرحله اجرا

Table 3 - Results of analysis of variance of repeated measurement of research

 variables in three stages of implementation

*نتایج براساس اصلاح گرین هاوس-گیسر ارائه شده است؛ *05/0>P

      نتایج جدول 3 نشان می‏دهد که در مورد نمره کل حساسیت اضطرابی، شاخص‏های درد، پریشانی روان‏شناختی و هر یک از ابعاد آن (افسردگی، اضطراب و استرس)، هر سه اثر بین‏گروهی، درون‏گروهی و تعاملی بین‏گروهی-درون‏گروهی معنادار است. مقایسه میانگین‏ها نشان می‏دهد در مراحل پس‎آزمون و پیگیری گروه‏های مداخله در متغیرهای وابسته مورد پژوهش نمرات بهتری کسب کرده‏اند و اندازه‏ی اثر آن بر نمره کل حساسیت اضطرابی 61/0، شدت درد 54/0، پذیرش درد 62/0، پریشانی روان‏شناختی 60/0 و هر یک از ابعاد آن شامل افسردگی 67/0، اضطراب 63/0 و استرس 61/0 درصد بوده است. تأثیر درمان فراشناختی بر متغیرهای وابسته پژوهش بعد از دو ماه پیگیری نیز پابرجا بوده است (05/0>P). نتیجه کلی گویای آن است که درمان فراشناختی بر متغیرهای مورد پژوهش اثربخش (سودمند) بوده‏ است.

بحث و نتیجه‏گیری:

این پژوهش با هدف بررسی اثربخشی درمان فراشناختی بر حساسیت اضطرابی، پریشانی روان‏شناختی و شاخص‏های درد (پذیرش و شدت) در دانشجویان دختر مبتلا به سندرم قبل از قاعدگی انجام شد. نتایج پژوهش نشان داد که درمان فراشناختی بر بهبود وضعیت روان‎‏شناختی (حساسیت اضطرابی و پریشانی روان‏شناختی) مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی در مرحله پس‏آزمون اثربخش بوده است و این اثربخشی در دوره پیگیری دو ماهه نیز پابرجا مانده است.

نتایج مطالعه حاضر مبنی بر سودمندی درمان فراشناختی بر وضعیت روان‎‏شناختی مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی با یافته‏های رگیورو و همکاران (30) در مورد بهبود میزان امید و کاهش حساسیت اضطرابی بیماران مزمن پزشکی، افشاری و هاشمی (35) در مورد بهبود نمره حساسیت اضطرابی و علائم اضطراب امتحان، سترگ، کاظمی و رئیسی (44) در مورد تأثیر درمان فراشناختی بر کاهش مشکلات روانشناختی سوءمصرف کنندگان موادمخدر، ولز، ریوس، کاپوبیانکو، هیال، دیویدس، هاگرتی و همکاران (45) در مورد بهبود علائم افسردگی و اضطراب بیماران قلبی-عروقی، و کاینر، سولم، هانگ، هاوینن، نایستر و هجمدال (46) در مورد بهبود علائم خلقی، اضطرابی و مشکلات مرتبط با شخصیت بیماران اضطرابی همخوان می‏باشد.

اضطراب و افسردگی تجارب هیجانی نامطلوبی هستند که نشانه‏ای از وجود انواع تهدید یا فقدان می‏باشند. اضطراب به ویژه به عنوان یک احساس منفیِ ناخوشایند و مبهم همراه با نشانه‏های هم‏چون نگرانی است (47). وقتی افراد با تغییر الگوی توجه و تفکر به آن‏ها پاسخ می‏دهند، پایدار و مسأله‏ساز می‏شوند. با این‏حال اکثر افراد قادر به این مسأله نیستند که توجه‏شان بر خود و تفکر و احساس‏شان قفل شده است و این فرایند، احساسات و باورهای منفی را درباره خود افزایش داده و تداوم می‏بخشد. بنابراین می‏توان گفت که در درمان فراشناختی با استفاده از فن‏های ذهن‏آگاهی انفصالی، به تعویق انداختن نگرانی و به ویژه فن موقعیتی توجه که برای مقابله با تنش‏های روانی در افراد مبتلا به دردهای قاعدگی به کار می‏رود و میزان برانگیختگی را افزایش می‏دهد، ممکن است در کاهش اضطراب و افسردگی مؤثر باشد.

یکی دیگر از تبیین‏های احتمالی برای کاهش پریشانی روان‏شناختی و حساسیت اضطرابی مبتلایان به سندرم قبل از قاعدگی استفاده از تحلیل سود و زیان است. به طوری که درمانگر تلاش کرد تا آزمودنی‏ها متوجه شوند که نگرانی و اندیشناکی نتیجه کمی دارد و در گرفتار کردن او صرفاً در تکرار جنبه‏های منفی رویدادهای تنش‏زا یا فکر درباره تهدیدهای آینده نقش دارد. درمانگر با این هدف و به منظور تضعیف باورهای مثبت درباره نیاز به درگیری در این الگوهای تفکر پایدار، مراجع را به سمت تحلیل سود و زیان نگرانی و اندیشناکی پیش می‏برد. هدف تضعیف سودها و برجسته کردن زیان‏ها برای تسهیل استفاده از تعویق نگرانی و اندیشناکی است. طبق این دیدگاه افکار مزاحم به شیوه گسلیده و بدون این که مورد تحلیل یا تفسیر یا کنترل قرار بگیرند، در نظر گرفته می‏شوند. زمانی که بیمار یا آزمودنی مفهوم ذهن‏آگاهی گسلیده را متوجه شد و در جلسه درمان تمرین انجام شد، درمانگر راهبرد به تعویق انداختن نگرانی و اندیشناکی را معرفی می‏کند. درمانگر به آزمودنی‏ها آموزش داد هر گاه افکار یا علائم مزاحم و افسردگی و اضطراب را تجربه کرد باید از وقوع آن‏ها آگاه شود و با خود بگویند الان در مورد رویداد آسیب‏زا و تنش‏زا اندیشناک نباش، نگران نباش و علائم را تحلیل نکن، فقط اجازه بده علائم به وقت خودشان ناپدید شوند. احتمالاً افرادی که با حساسیت اضطرابی بالا سعی می‏کنند حالات هیجانی، افکار و احساسات منفی خود را پنهان کنند و اظهارات هیجانی پایینی را نشان دهند. اجتناب از تجربه هیجانات به‏طور متناقضی باعث افزایش افکار، احساسات و هیجانات منفی افراد می‏شوند. با مداخلات روان‏شناختی زمینه بروز اظهارات هیجانی مناسب ایجاد می‏شود، در نتیجه افراد اضطراب کمتری تجربه می‏کنند. بنابراین کاهش حساسیت اضطرابی متعاقباً باعث کاهش میزان اضطراب و پریشانی روان‏شناختی مبتلایان به درد قاعدگی خواهد شد.

در تبیین یافته حاضر مبنی بر اثربخشی درمان فراشناختی بر پریشانی روانی و حساسیت اضطرابی می‏توان به‏طور کلی گفت که این رویکرد درمانی ابتدا از افراد می‏خواهد که از میان فرایندهای روانی و هیجانی حوزه‏های مهمی را که می‏خواهند در آن تغییر ایجاد کنند، مشخص نمایند و سپس درمان فراشناختی در طول جلسات بر روی این حوزه‏ها تمرکز می‏یابد. برای هر کدام از این حوزه‏ها تکالیف و تمریناتی براساس تکنیک‏ها و اصول درمان برای اجرا در درون جلسات و بیرون جلسات طراحی می‏شود. براین اساس مبتلایان به دردهای قاعدگی با معرفی پریشانی و حساسیت اضطرابی به عنوان حوزه‏ای که خواهان تغییر در آن هستند، راه‏ها و اصولی را می‏آموزند که منجر به کاهش پریشانی روان‏شناختی در آن‏ها می‏شود. چنان‏که یکی از اصول این رویکرد درمانی گسترش تعاملات روانی و اجتماعی است. بهبود این تعاملات موجب ادراک کنترل بالاتر و افزایش مهارت مواجهه به شیوه‏ای کارآمد و سازگار خواهد شد.

دیگر یافته پژوهش همسو با نتایج مطالعات پیشین نشان داد درمان فراشناختی بر بهبود شاخص‏های درد (شدت و پذیرش درد) در مراحل پس‏آزمون و پیگیری اثربخش بوده است. همسو با این یافته وصال و نشاط‏دوست (48) نشان دادند که فراشناخت درمانی بر کاهش شدت درد مبتلایان به درد مزمن تأثیر مثبت دارد. مصطفایی، زارع، علی‏پور و فرزاد (49) نیز در همین راستا به این نتیجه دست یافتند که هر دو رویکرد فراشناخت درمانی و درمان شناختی مبتنی بر مدل فرانظری در بیماران مبتلا به درد مزمن بر ادراک کنترل فکر و بهبود علائم درد اثربخشی داشته‏اند. یادآوری، نادری، مکوندی و حافظی (50) نیز نشان دادند که فراشناخت درمانی بر بهبود کیفیت زندگی و کاهش میانگین نمره فاجعه‏سازی درد بیماران دارای درد مزمن اثربخشی داشته است.

در تبیین این یافته‏ها می‏توان اذعان کرد که مداخلات روان‏شناختی برای بسیاری از آزمودنی‏های مبتلا به سندرم قبل از قاعدگیسودمند است، ویژه هنگامی که این مداخلات باعث افزایش سطوح فعالیت جسمانی شود. پیامدهای روان‏شناختی و پزشکی تحت تأثیر باورهای افراد در مورد علائم، علت، اثرات و پیامدها، طول‏مدت، کنترل یا درمان بیماری‏هایشان می‏باشد. همچنین، این نتیجه را بدین‏گونه می‏توان تبیین کرد که یادگیری رفتار جدید و مناسب برای مقابله با درد، احساس تسلط و توانمندی را در افراد به وجود می‏آورد. همچنین، به نظر می‏رسد مکانیزم مسئول برای موفقیت درمان فراشناختی مکانیزم فرضی برای تغییر درمانی، هماهنگ ساختن نظام اعتقادی فرد به صورت نزدیک‏تری با واقعیت زندگی او است تا مسئولیت زندگی و تغییرات موردنظر را در آن بپذیرد. بنابراین نقش خود مراجعه کننده در قبئل کردن امکان تغییر توسط خود او هدف درمان فراشناختی است. کاربرد درمانی این مدل تبیینی این است که به اصلاح نظام باورها و انگیزش فرد اهمیت بیشتری داده شود، نه این‏که از او خواسته شود تا در مقابله با موقعیت‏های تنش‏زای زندگی فردی و اجتماعی اجتناب نماید، چون بسیاری از موقعیت‏ها اجتناب‏ناپذیرند.

در تبیین این یافته همچنین، می‏توان گفت اصلاح افکار و تفسیرها باعث ایجاد آرامش می‏شوند و از سوی دیگر تمرینات برگرفته از این رویکرد مانند ذهن‏آگاهی و گسلش شناختی باعث می‏شود که از تنش و فعالیت سیستم سمپاتیک یا پاسخ اضطرابی در برابر استرس کاسته شود در نتیجه علائم جسمانی مرتبط با سیستم سمپاتیک تخفیف می‏یابد و درد کمتری نیز ادراک و گزارش می‏شود. در واقع از طریق تکنیک‏های این روش مداخلاتی به افراد آموزش داده شد که از طریق شناسایی عوامل برانگیزاننده، علائم مربوط به درد را نیز کنترل کنند. بنابراین با افزایش حس کنترل بر علائم و کاهش بروز نشانه‏ها و حملات، شدت درد ادراک شده آن‏ها نیز بهبود پیدا کرده است.

محدودیت‏های پژوهش

روی روایی درونی پژوهش داشته باشد. بنابراین در تعمیم و تکیه بر نتایج پژوهش باید این محدودیت را به نحوی مدنظر قرار داد. بدیهی است که با انجام پژوهش‏های مکرر و تأیید یافته‏ها، این محدودیت در عمل از بین خواهد رفت. از محدودیت‏های دیگر این است که جامعه آماری پژوهش را دختران دانشجوی شهر کرمانشاه تشکیل دادند و بنابراین تعمیم نتایج این پژوهش به جوامع دیگر باید با احتیاط صورت گیرد. پیشنهاد می‏شود مقایسه اثربخشی این روش مداخلاتی با سایر رویکردها به ویژه در شهرهای مختلف ایران انجام شود و تأثیر این رویکرد درمانی در مورد سایر متغیرهای این جمعیت دارای درد قاعدگی ارزیابی گردد. اطلاعات حاصل از این مطالعه برای درمانگران در جهت بهبود وضعیت روانی و کاهش مشکلات مرتبط با درد زنان و دختران جوان مفید خواهد بود. از نتایج این مطالعه نیز می‏توان در مراکز مشاوره خانواده، مراکز خدمات بهداشت روانی و مراکز ارائه خدمات به زنان استفاده کرد.

تضاد منافع

هیچ گونه تضاد منافعی با حقوق نویسندگان بیان نشده است.

ملاحظات اخلاقی

از جمله اصول رعایت شده اخلاقی بر اساس انجمن روان‏شناسی آمریکا عدم تضیع حقوق افراد شرکت‏کننده در پژوهش و رعایت حقوق انسانی آن‏ها می‏باشد. توضیح به شرکت‏کنندگان در پژوهش که مشارکت در تحقیق برای آن‏ها خطری ندارد. توضیح کامل و مفید به افراد شرکت کننده جهت نحوه‏ی پاسخدهی به ابزارهای پژوهش، کسب رضایت آگاهانه از آن‏ها، اختیاری بودن پژوهش و همچنین محرمانه ماندن اطلاعات داده شد. همچنین در هنگام اجرا به شرکت‏کنندگان اعلام گردید که به عنوان سپاسگزاری از همکاری‏شان در پژوهش، کسانی که مایل باشند از نتایج آزمون­شان مطلع گردند، می­توانند از نتایج این مطالعه مطلع گردند.

کاربرد پژوهش

با توجه به میزان شیوع قاعدگی دردناک و آثار فراوان آن و همچین با توجه به اثربخشی درمان فراشناختی و نقش مؤثری که در کاهش آسیب‏های روانی-اجتماعی دارد، نتایج حاصل از این مطالعه می‏تواند مورد توجه روان‏شناسان، مشاوران، برنامه‏ریزان حوزه سلامت روان، نهادها و سازمان‏هایی که با زنان و مسائل آنان سرکار دارند قرار گیرد و استفاده‏های کاربردی و تلویحات آموزشی-درمانی در پی داشته باشد.

[1]. استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران (*نویسنده مسئول)

Email: z_solgi@pnu.ac.ir, ORCID: 0000-0001-5801-5449 (*Corresponding Author)

[2]. استادیار، گروه روانشناسی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران.

Email: Alirezamerati@pnu.ac.ir, ORCID: 0000-0003-0997-7240

© حقوق برای مؤلف (آن) محفوظ است. این مقاله با دسترسی آزاد در خانواده و بهداشت تحت مجوز کرییتو کامنز http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/).  منتشر شده که طبق مفاد آن هرگونه استفاده غیر تجاری تنها در صورتی مجاز است که به اثر اصلی به نحو مقتضی استناد و ارجاع داده شده باشد.

[3]. premenstrual syndrome (PMS)

[4]. anxiety sensitivity

[5]. psychological distress

[6]. Pain intensity

[7]. meta-cognitive therapy

[8]. premenstrual symptoms screening tool (PSST)

[9]. Anxiety Sensivity Inventory (ASI)

[10]. Depression Anxiety and Stress Scale (DASS)

[11]. McGill Pain Questionnaire (MPQ)

[12]. Chronic Pain Acceptance Questionnaire (CPAQ)

The effectiveness of meta-cognitive therapy on anxiety sensitivity, psychological distress and pain indicators in female students with premenstrual syndrome

Solgi Z.,[1]* Merati A.[2]

Abstract

Introduction: Premenstrual syndrome is one of the most common problems of women of reproductive age, which has negative effects on their personal, social and academic health. The aim of this study was to determine the effect of metacognitive therapy on anxiety sensitivity, psychological distress and pain indices in premenstrual syndrome.

Methods: This study was a quasi-experimental with pretest, posttest and control group with two months follow-up. The statistical population included all the female students with premenstrual syndrome in the Islamic Azad University of Kermanshah during the year 2021, from which 30 people were selected using the available method and based on the Fleiss equation and were assigned to two groups. Metacognitive therapy was applied to the subjects in the experimental group during 10 weekly sessions and each session lasted 90 minutes, but the control group did not receive therapeutic intervention. For data collection, premenstrual symptoms screening tool Steiner et al, psychological distress questionnaire Loibond and Loibund, anxiety sensitivity questionnaire Floyd et al, pain questionnaire McGill, and pain acceptance McCracken et al, were used. Data were analyzed with descriptive statistics, analysis of variance with repeated measurements and SPSS-26 statistical software.

Results: The results showed that anxiety sensitivity (F=17.75, P=0.005 and η=0.61), pain intensity (F=6.18, P=0.009 and η=0.54), pain acceptance (F=10.70, P=0.014 and η=0.62) and psychological distress (F=43.45, P=0.001 and η=0.60) in the experimental group compared to the control group significantly decreased and these positive effects remained stable during the two-month follow-up period.

Conclusion: Metacognitive therapy is effective in improving pain indicators and reducing anxiety sensitivity and psychological distress in premenstrual syndrome, and this program can be recommended as a useful treatment to trauma and pain clinics.

Keywords: Anxiety Sensitivity, Dysmenorrhea, Meta-Cognitive Therapy, Psychological Distress, Pain Indicators,

Received: 8/March/2022                          Accepted:1/October/2022      

Introduction:

The American College of Obstetricians and Gynecologists defines premenstrual syndrome as a clinical disease that appears with the occurrence of physical and mental cycle’s unrelated to any natural disease during five days before menstruation and four days after the onset of menstruation should be completed in three consecutive cycles with sufficient intensity (1). Most women of reproductive age may experience physiological discomfort in the week or so before menstruation. These symptoms are different in different people and can have a negative impact on work life, personal life and create stress in social relationships (2 and 1).

Evidence from studies in developed countries indicates that the prevalence of pain to menstruation ranges from 35 to 65% (3). However, in the studies conducted in Iran, there is no consensus prevalence of this pain among young Iranian women and girls, and very contradictory statistics have been reported in the range of 38 to 91% (4). Studies on the prevalence of menstrual pain have shown that there are various factors related to this disorder, including young age, smoking, premature menarche, long periods of bleeding and pelvic infection, socio-economic status. , level of education and personality types; but what is common is the higher prevalence of premenstrual syndrome in young girls with disturbed psychological status (6, 5).

The range of emotional symptoms of premenstrual syndrome including outbursts of anger, irritability, confusion or suicidal thoughts in the five days before menstruation in each of the three previous menstrual cycles and the range of physical symptoms of premenstrual syndrome including breast tenderness, swelling of limbs, Abdominal bloating, fluid retention or headache and mood problems and anxiety sensitivity during the five days before menstruation in each of the three previous menstrual cycles are defined (7). In fact, an anxiety construct that has received wide attention in the study background of problems with a common physical-psychological background is anxiety sensitivity. It seems that anxiety sensitivity is one of the important mediating variables between stress and disease, and it is assumed that anxiety sensitivity is a stable tendency variable that shows the desire to interpret the physical, psychological and social consequences of anxiety experiences as It is annoying and dangerous (9 and 8). Anxiety sensitivity refers to the fear of anxiety and the related to anxiety and comes from the belief that these symptoms lead to potentially harmful physical and psycho-social consequences (10).

Anxiety sensitivity leads to biases in retrieving and processing information related to anxiety-inducing stimuli, which provides the basis for greater perception of pain in those suffering from psycho-biological disorders (11). Anxiety sensitivity is considered as a risk factor for the development of anxiety and mood problems, but despite this, studies show that this structure is associated with many psychological consequences, including in patients with pain (12). At the same time, studies show the relationship between the severity of physical, emotional and social symptoms in different populations with increased mental distress (13-15). Psychological distress is defined as a non-specific syndrome that includes constructs such as anxiety, depression, cognitive problems, irritability, anger, or obsession (16).

The results of studies indicate that psychological distress as an emotional disorder may affect people's social performance and daily life (17). Psychological distress is a specific discomfort and emotional state experienced by people temporarily or permanently in response to specific stresses and traumatic requests. In addition to this mental distress, there are unpleasant mental states of depression and anxiety, which have both emotional and physiological symptoms (18). Patients with premenstrual syndrome experience different levels of anxiety and depression, which are very important components of psychological distress. In this context, some studies have shown that in PMS sufferers, the prevalence of mood and anxiety disorders is twice that of the normal population (20 and 19).

In these patients, the issue of psychological distress can ultimately cause the person's frustration and indifference, which in turn leads to the problem of compliance with treatment and non-compliance with programs related to healthy lifestyles and diets. Had, that this is one of the important problems in the health system in women's diseases (21). According to the reports of many PMS sufferers, when facing stressful situations, the perception of pain intensity increases (22). Studies consider the cause of this phenomenon to be destructive cognitive factors, i.e., irrational and negative beliefs such as panic and catastrophizing, as well as the use of passive coping resources such as avoiding stressful situations. These factors cause the vicious cycle of negative emotions to pain, feeling of failure, increasing psychological distress and perception of pain intensity (23 and 2).

Based on the pain gate control theory, pain can affect the mental processes related to feeling, cognition, emotion and behavior, so that this gate is not only stimulated by peripheral inputs but also by centers. The higher part of the brain, which is responsible for thoughts, emotions and behaviors, is also controlled (24). The results of studies also show that not all chronic pain sufferers become disabled. Among these, there are patients who continue to perform their usual tasks and activities despite the pain intensity (26 and 25). In recent years, there has been a lot of interest in identifying adaptive mechanisms through which these people maintain their psychological health and functional ability (25). One of these positive psychological factors is acceptance of pain. Acceptance is not another form of coping, giving up, ignoring pain or increasing behavioral activity with the aim of controlling pain, but the meaning of acceptance is changing the control goal from uncontrollable events (pain itself and negative emotions associated with it) to controllable factors. (27).

Studies have shown that greater acceptance of pain is associated with better social, physical and psychological functioning and the level of pain acceptance has been able to predict the level of pain interference in daily life as well as the level of physical and psychological health and the intensity of pain (27 and 25). The results of some studies also indicate that acceptance is a stronger predictor of psychological distress and disability caused by perceived pain intensity compared to a number of pain coping strategies (28). Medicines such as prostaglandin inhibitors are usually used in the treatment of premenstrual syndrome. Indomethacin and phenylbutazone, nifedipine and combined birth control pills and other types of painkillers are also used to reduce the intensity of pain associated with menstruation, which have many side effects. Therefore, the necessity of providing a non-pharmacological method for patients who do not respond to drug therapy or suffer from the side effects of drugs or those who do not want to use drugs, is quite obvious (29).

Despite the relatively high prevalence of pain associated with menstruation and the existence of effective and useful measures to alleviate its symptoms, a small number of sufferers benefit from them (1). In Iran, this category has been neglected due to insufficient information about the prevalence and pattern of pain related to menstruation among young girls (4). Therefore, contemporary approaches to pain management focus on the use of multidimensional interventions, especially psychological treatments such as meta-cognitive therapy, instead of using only biological treatment approaches. Through changing attention, metacognitive therapy removes maladaptive thinking styles as an obstacle to normal cognitive and emotional processing and increases flexibility in cognitive control. Also, the broken mindfulness technique, which leads to meta-awareness by being aware of internal events without responding to them, is one of the main techniques of this treatment (30).

In fact, this therapeutic approach by presenting special models for each disorder and their experimental evaluation has been widely welcomed, so that despite the short time that has passed since the emergence of this approach, many research works in The field of evaluation of the fundamental theory of metacognition and the therapeutic techniques arising from it has been done (30). On the other hand, the approach has unique features such as its emphasis on the presence of the mind and moment-to-moment awareness of internal events, without getting involved in them, which is influenced by Eastern philosophy, in addition to emphasizing the thinking process, about thinking and elements Like hyperawareness and superstition, it is similar to many concepts emphasized in Iranian culture, and this issue can make it easy to implement the techniques related to this approach for Iranian clients. Therefore, acknowledging the stated content and the importance of students, especially female students with premenstrual syndrome, the prevalence of painful menstruation and its many effects, unwillingness to use drug treatments, little research background in the field of psychological interventions. Effective and the existing research gap, this study was conducted with the aim of investigating the effectiveness of metacognitive therapy on anxiety sensitivity, psychological distress and pain indicators in premenstrual syndrome sufferers.

Research method:

The present study was a semi-experimental study with a pre-post-test design with a control group and a 2-month follow-up period. The research community consisted of all female students suffering from premenstrual syndrome studying in the faculty of educational sciences and psychology of Islamic Azad University, Kermanshah branch in the year 2021, and 30 of them were selected as available.

The sample size was selected according to the type of research. In this research, in addition to the Fleiss equation, G*Power software was used to determine the sample size. This software showed that to achieve a statistical power of 0.90 with an effect size of 0.8 at a significance level of 0.05, at least 15 subjects are needed in each group (31). Therefore, in this study, a standard sample size of 15 people was considered in each group. Also, based on the Fleiss equation, σ=1.61 (standard deviation of anxiety sensitivity in the post-test of the experimental group), 2d=4.507, Power=0.90 and α=0.05 were considered.

In the mentioned equation, σ is the standard deviation, which is the amount of dispersion, and d is the confidence interval, which shows the degree of negligibility of the sample mean being higher or lower than the population mean.

Based on the equation, the sample size was 12.07. Therefore, in this study, 30 subjects were selected to be sure, and they were randomly divided into two equal groups of 15, with odd numbers for the experimental group and even numbers for the control group.

The criteria for entering the study include being a single student, giving informed consent to participate in the research, having regular menstrual cycles, experiencing pain in the 4-5 days before menstruation in three consecutive cycles or more, and obtaining a score of 2 or 3.  (Pain with moderate to severe intensity) was on the verbal multidimensional scale of pain.

Having a history of any type of genital and pelvic surgery, suffering from any of the problems with symptoms similar to PMS, such as (migraine disorder, fibromyalgia, chronic fatigue syndrome, endometriosis, severe depression and hormonal problems), experiencing grief or loss (death of loved ones) or emotional relationships) during the last 6 months, having strict and low-calorie diets and missing more than one session from participating in therapy sessions were considered as criteria for exiting the research.

After selecting the participants in order to comply with ethical considerations, the subjects were given brief information about the purpose of the research; they were assured that the results of the research will be published as a general conclusion and not an individual one. They have full authority not to participate in the research or to withdraw from participating in the research at any stage, and the written consent of the subjects was obtained. The initial form of the questionnaires was completed by both groups within 7 to 10 days before the period, and then for the experimental group of metacognitive therapy, it was implemented for 10 sessions of 90 minutes in the form of weekly sessions, and an arrangement was made that during the implementation period independent variable to the experimental group, no treatment is done on the control group. After the end of the treatment sessions, the post-test was done immediately and the follow-up was done 2 months after the post-test with self-report questionnaires. The summary of the content of the treatment sessions is presented in Table No. 1. The following tools were used in this study:

Premenstrual symptoms screening questionnaire: This self-report questionnaire was prepared and compiled by Steiner, McDougall and Brown (32) in order to measure pain related to menstruation. This tool includes 19 questions and 2 subscales of premenstrual symptoms: mood, physical and behavioral symptoms with questions 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12, 13 and 14; Interference with functioning: or the impact of symptoms on life with questions 15, 16, 17, 18 and 19. The scoring of the questionnaire is done on a 4-point Likert scale, in which a score of 0 is given to no score, a score of 1 to mild, a score of 2 to moderate, and a score of 3 to severe. Higher scores indicate that the person has premenstrual syndrome. The cut-off point of the questionnaire is 28 and above. In Iran, the internal consistency method was used to check the reliability of the questionnaire, and Cronbach's alpha was 0.90 and content validity was 0.70 to 0.80 (33). In this study, the reliability of the questionnaire was obtained with Cronbach's alpha coefficient of 0.78.

Anxiety sensitivity questionnaire: In order to measure anxiety sensitivity, the scale of Floyd, Garfield and Lasota (34) was used. This scale has 16 questions and is calculated based on a 5-point Likert scale (very low score of 0 to very high score of 4). Each question reflects the belief that anxious feelings are experienced unpleasantly and have the potential to lead to a traumatic outcome. The degree of experiencing fear of anxiety symptoms is determined by higher scores. The range of scores is between 0 and 64. The structure of this scale consists of three factors: fear of worries, fear of not having cognitive control, and fear of being observed by others. Examining the psychometric properties of this scale has shown its internal stability (alpha between 0.80 and 0.90). The retest reliability after two weeks is 0.75 and for three years it is 0.71. It has been shown that anxiety sensitivity is a stable personality construct. Its reliability in the Iranian sample has been calculated based on three methods of internal consistency, retesting, and halving, and the reliability coefficients of 0.93, 0.95, and 0.97 have been obtained for the entire scale, and the correlation between the subscales is between 40 It has been reported up to 0.68 (35). In this study, the reliability of the questionnaire was obtained with Cronbach's alpha coefficient of 0.75.

Depression, anxiety and stress questionnaire: This questionnaire was created by Loibond and Loibond (36) to measure mental helplessness and determine the state of three stress, depression and anxiety. It has 21 questions. The subject must indicate the state of a symptom during the past week. In this questionnaire, questions 1, 6, 8, 11, 12, 14 and 18 are related to stress, questions 2, 4, 7, 9, 15, 19 and 20 are related to anxiety and questions 3, 5, 10, 13, 16, 17 and 21 are related to depression. Answering the questions of the questionnaire is given on a four-point Likert scale, including not at all = 0 points, little = 1 point, a lot = 2 points, and a lot = 3 points. The classification of depression scores is normal (0-9), mild (10-13), moderate (14-20), severe (21-27), and very severe (28). The classification of anxiety scores is normal (0-7), mild (8-9), moderate (10-14), severe (15-19) and very severe (20). The classification of stress scores is normal (0-14), mild (15-18), moderate (19-25), severe (26-33) and very severe (33). In the study abroad, Cronbach's alpha coefficient was used to check the reliability of the questionnaire and the reliability of the questionnaire was 0.88 (37). Within the country, the Cronbach's alpha value of the stress, anxiety and depression subscales was 0.79, 0.80 and 0.81, respectively, and the total Cronbach's alpha coefficient was 0.91 (38). In this study, the reliability of the questionnaire was obtained with Cronbach's alpha coefficient of 0.75 and for the subscales, respectively, 0.75, 0.78 and 0.78.

McGill pain questionnaire: The McGill Pain Intensity Questionnaire (39) is one of the best tools for measuring pain, which has 20 sets of expressions to evaluate pain, and its purpose is to measure people's understanding of pain and its various dimensions. This questionnaire has 4 sensory dimensions (sets 1 to 10), emotional dimension (sets 5 to 15), pain assessment dimension (15-17) and various pains (sets 17 to 20). The scoring of the questionnaire is from A to C. The higher the score, the greater the pain intensity. McGill (39) reported the reliability and validity of the questionnaire with Cronbach's alpha method of 0.87. In domestic research, the reliability of the questionnaire was obtained with the method of Cronbach's alpha coefficient of 84 (40). In this study, the reliability of the questionnaire was obtained with Cronbach's alpha coefficient of 0.81.

Pain acceptance questionnaire:  This questionnaire was prepared by McCracken, Wools and Eccleston (41) to measure pain acceptance and has been widely used in studies related to chronic pain. This tool consists of 20 questions, each of which is scored on a 5-point scale from never (1 point) to always (5 points). Chronic pain acceptance questionnaire includes two subscales. A- Involvement in activities (i.e., pursuing daily activities despite pain) and B- acceptance of pain (i.e., relative absence of efforts to avoid or control pain). Cronbach's alpha coefficient of its two subscales for engagement and acceptance are reported as 0.79 and 0.75, respectively. In the pilot study, the internal reliability of this scale with Cronbach's alpha coefficient was 0.74 (42). In this study, the reliability of the questionnaire was obtained with Cronbach's alpha coefficient of 0.74.

Summary of metacognitive therapy sessions

Table No. 1- Summary of the content of Wells metacognitive intervention sessions (43)

The process of conducting the research was as follows: first, female students with menstrual pain were invited to participate in the research. During this call, 96 people came to the counseling center of Islamic Azad University, Kermanshah branch. Among these people, in order to diagnose premenstrual syndrome, they were evaluated and interviewed by a psychologist and asked to fill out the premenstrual symptoms screening questionnaire 7 or 10 days before the period. Then, among these people, 62 people were diagnosed with premenstrual syndrome according to the clinical interview and the acquired score in the self-report. It should be noted that because the score from self-reporting tools can be associated with bias, for the final diagnosis, the results of the self-reporting tool were calculated and referred to the women who were coordinated with him afterwards, who were finalized in the final diagnosis. 44 people received a definitive diagnosis of premenstrual syndrome. Among these 30 people willing to cooperate were randomly divided into two equal groups of 15 experimental and 15 control. In this research, the collected data were analyzed by SPSS software version 26 and using the Kolmogorov-Smirnov, Mbox, Mochli and Levin test and two-way analysis of variance with repeated measurements.

Results:

It should be noted that none of the participants were excluded from the study during the implementation of the intervention. The demographic data of the subjects showed that the average age in the experimental group was 28.09 ± 6.07 years and in the control group, it was 28.14 ± 5.83 years. There was no statistically significant difference between the research groups in terms of education level, socio-economic status and duration of menstrual pain experience (7 to 10 days before the onset of symptoms according to the questionnaire and gynecologist's opinion) (P<0.05).

Table No. 2 - Descriptive data of research variables by group and assessment stages

Table 2 shows the mean and standard deviation of psychological constructs (anxiety sensitivity and psychological distress) and pain indices (acceptance and intensity) in the groups participating in the research at different stages of measurement. . The results show that the average score of anxiety sensitivity, psychological distress and each of its dimensions in the post-test and follow-up phases in the experimental groups have decreased compared to the control group. Also, the results showed an improvement in the average score of pain intensity and acceptance indicators in the test groups in the post-test and follow-up stages.

In examining the assumptions of the two-way analysis of variance test with repeated measurements, the Kolmogorov-Smirnov test showed that the assumption of normality of the distribution of the study variables was fulfilled, because the calculated z values ​​were not significant at the p<0.05 level. In Mbox test, anxiety sensitivity variables (F=1.404), depression (F=0.689), anxiety (F=1.376), stress (F=1.903), pain intensity (F=23.222) F) and acceptance (F=0.865) were not significant at the level of 0.319, 0.241, 0.351, 0.601, 0.277 and 0.399, respectively.

Therefore, it can be said that the assumption of homogeneity of the variance-covariance matrix for the variables is established. Also, the results of Levin's test to check the equality of error variance in the pre-test, post-test and follow-up showed that due to the non-significance of the F value of the variables at the error level of 0.05, the error variance of the research variable in the pre-test, post-test and follow-up are equal, and for this reason, the assumption of equality of error variances is also established.

The hypothesis of multiple correlations of dependent variables was checked with Mochli's test of sphericity. The results showed that Mochli's assumption of sphericity is not valid in pain intensity and depression. Therefore, due to the violation of this presupposition, in this situation, the Greenhouse-Geisser test is more conservative than the other two options. Therefore, and according to the other preconditions examined in the previous step, all the assumptions necessary to perform the two-way variance analysis test with repeated measurements are in place. Therefore, in the following, this statistic is used to interpret the results of the within-subjects effects tests.

Table 3 - Results of analysis of variance of repeated measurement of research

 variables in three stages of implementation

*Results are presented based on the Greenhouse-Geisser correction; *P<0.05

The results of Table 3 show that regarding the total score of anxiety sensitivity, pain indices, psychological distress and each of its dimensions (depression, anxiety and stress), all three intergroup, intragroup and interactive effects Intergroup-intragroup is significant. The comparison of averages shows that in the post-test and follow-up stages, the intervention groups have obtained better scores in the dependent variables of the study, and the effect size on the total score of anxiety sensitivity is 0.61, pain intensity is 0.54., acceptance of pain 0.62, psychological distress 0.60 and each of its dimensions including depression 0.67, anxiety 0.63 and stress 0.61%. The effect of metacognitive therapy on the dependent variables of the research has been maintained after two months of follow-up (P<0.05). The general result shows that metacognitive therapy has been effective (beneficial) on the research variables.

Discussion and conclusion:

This research was conducted with the aim of investigating the effectiveness of metacognitive therapy on anxiety sensitivity, psychological distress and pain indicators (acceptance and intensity) in female students with premenstrual syndrome. The results of the research showed that metacognitive therapy was effective in improving the psychological state (anxiety sensitivity and psychological distress) of PMS sufferers in the post-test phase and this effectiveness was maintained in the two-month follow-up period.

The results of the present study based on the usefulness of metacognitive therapy on the psychological status of premenstrual syndrome sufferers with the findings of Regiuro et al. The case of improvement of anxiety sensitivity score and test anxiety symptoms, Setreg, Kazemi and Raisi (44) regarding the effect of metacognitive therapy on reducing the psychological problems of drug abusers, Wells, Rios, Capobianco, Hayal, Davids, Haggerty et al. (45) regarding improvement depression and anxiety symptoms of cardiovascular patients, and Kainer, Solm, Hong, Havinen, Neister and Hejmedal (46) agree about the improvement of mood, anxiety and personality related problems in anxiety patients.

Anxiety and depression are unpleasant emotional experiences that are a sign of the presence of threats or loss. Anxiety is especially an unpleasant and vague negative feeling with symptoms such as worry (47). When people respond to them by changing the pattern of attention and thinking, they become stable and problematic. However, most people are unable to realize that their attention is locked on themselves and their thoughts and feelings, and this process increases and perpetuates negative feelings and beliefs about themselves. Therefore, it can be said that in metacognitive therapy, using dissociative mindfulness techniques, postponing worry, and especially the situational technique of attention, which is used to deal with mental tensions in people suffering from menstrual pain, and it increases the level of arousal, it may be effective in reducing anxiety and depression.

Another possible explanation for reducing psychological distress and anxiety sensitivity of premenstrual syndrome sufferers is the use of profit and loss analysis. So that the therapist tried to make the subjects realize that worrying and thinking has little result and only plays a role in getting him trapped in repeating the negative aspects of stressful events or thinking about future threats. With this aim and in order to weaken the positive beliefs about the need to engage in these stable thinking patterns, the therapist leads the clients towards analyzing the benefits and harms of worry and thinking. The goal is to weaken gains and highlight losses to facilitate the use of worry and thoughtfulness. According to this view, disturbing thoughts are considered in a disconnected manner without being analyzed or interpreted or controlled. When the patient or the subject understands the concept of broken mindfulness and it is practiced in the treatment session, the therapist introduces the strategy of postponing worry and thinking. The therapist taught the subjects that whenever they experience disturbing thoughts or symptoms of depression and anxiety, they should be aware of their occurrence and tell themselves that now do not think about the traumatic and stressful event, do not worry and the symptoms will disappear. Don't overanalyze, just let the symptoms go away in their own time. Probably, people with high anxiety sensitivity try to hide their emotional states, negative thoughts and feelings and show low emotional expressions. Avoiding experiencing emotions paradoxically increases people's negative thoughts, feelings and emotions. With psychological interventions, appropriate emotional expressions are created, as a result, people experience less anxiety. Therefore, the reduction of anxiety sensitivity will subsequently reduce the amount of anxiety and psychological distress of menstrual pain sufferers.

In the current explanation of the effectiveness of metacognitive therapy on mental distress and anxiety sensitivity, it can be said in general that this therapeutic approach first requires people to identify the important areas that they want from among psychological and emotional processes. to make that change, specify it, and then metacognitive therapy focuses on these areas during the sessions. For each of these areas, assignments and exercises are designed based on the techniques and principles of treatment to be implemented inside and outside the meetings. Therefore, by introducing distress and sensitivity to anxiety as an area in which they want to change, those suffering from menstrual pain learn the ways and principles that lead to reducing their psychological distress. As one of the principles of this therapeutic approach is the development of psychological and social interactions. Improving these interactions will lead to higher perception of control and increasing coping skills in an efficient and consistent manner.

Another finding of the research, consistent with the results of previous studies, showed that metacognitive therapy was effective in improving pain indicators (intensity and acceptance of pain) in the post-test and follow-up stages. In line with this finding, Vosal and Neshat Doust (48) showed that metacognitive therapy has a positive effect on reducing the pain intensity of chronic pain sufferers. Mustafaei, Zare, Alipour and Farzad (49) also reached the conclusion that both metacognitive therapy approaches and cognitive therapy based on the transtheoretical model were effective in patients with chronic pain on the perception of thought control and improvement of pain symptoms. Are Rewari, Naderi, Makundi and Hafezi (50) also showed that metacognitive therapy was effective in improving the quality of life and reducing the average score of pain catastrophizing in patients with chronic pain.

In explaining these findings, it can be acknowledged that psychological interventions are beneficial for many subjects with premenstrual syndrome, especially when these interventions increase physical activity levels. Psychological and medical consequences are influenced by people's beliefs about symptoms, causes, effects and consequences, duration, control or treatment of their diseases. Also, this result can be explained as learning a new and appropriate behavior to deal with pain creates a feeling of mastery and empowerment in people. Also, it seems that the mechanism responsible for the success of metacognitive therapy is the hypothesized mechanism for therapeutic change, harmonizing a person's belief system more closely with the reality of his life so that he accepts the responsibility of life and the desired changes in it. Therefore, the client's role in accepting the possibility of change by himself is the goal of metacognitive therapy. The therapeutic application of this explanatory model is to give more importance to the modification of the individual's belief system and motivation, not to ask him to avoid stressful situations in his personal and social life, because many situations are inevitable.

In explaining this finding, it can also be said that the modification of thoughts and interpretations cause relaxation, and on the other hand, exercises derived from this approach, such as mindfulness and cognitive impairment, cause the tension and activity of the sympathetic system or anxiety response. Reduce stress, as a result, the physical symptoms associated with the sympathetic system are alleviated and less pain is perceived and reported. In fact, through the techniques of this intervention method, people were taught to control the symptoms related to pain by identifying the provoking factors. Therefore, by increasing the sense of control over symptoms and reducing the occurrence of symptoms and attacks, the intensity of their perceived pain has also improved.

Research limitations:

The voluntary nature of the participants may affect the results of the statistical analysis and thus have adverse effects on the internal validity of the research. Therefore, in generalizing and relying on the research results, this limitation should be considered somehow. It is obvious that by conducting repeated researches and confirming the findings, this limitation will disappear in practice. Another limitation is that the statistical population of the study was made up of female students of Kermanshah city, and therefore the generalization of the results of this study to other societies should be done with caution. It is suggested to compare the effectiveness of this intervention method with other approaches, especially in different cities of Iran, and evaluate the effect of this treatment approach on other variables of this population with menstrual pain. The information obtained from this study will be useful for therapists in order to improve the mental state and reduce problems related to the pain of women and young girls. The results of this study can also be used in family counseling centers, mental health service centers, and women's service centers.

Conflict of interest:

No conflicts of interest with the rights of the authors have been stated.

Ethical considerations:

Explaining to the research participants that there is no risk for them to participate in the research. A complete and useful explanation was given to the participants about how to respond to the research tools, obtaining informed consent from them, the optionality of the research, and the confidentiality of the information. Also, during the performance, it was announced to the participants that as a thank you for their cooperation in the research, those who wish to be informed about the results of their test, can be informed about the results of this study.

Application of research:

Considering the prevalence of painful menstruation and its many effects, as well as considering the effectiveness of metacognitive therapy and its effective role in reducing psychosocial harms, the results of this study can be of interest to psychologists, counselors, programs It should be placed in the field of mental health, institutions and organizations that work with women and their issues, and have practical uses and educational-therapeutic implications.

[1]. Assistant Prof, Dept. of Psychology, University of Payame Noor, Tehran, Iran. Email: z_solgi@pnu.ac.ir, ORCID: 0000-0001-5801-5449 (*Corresponding Author)

[2]. Assistant Prof, Dept. of Psychology, University of Payame Noor, Tehran, Iran. Email: Alirezamerati@pnu.ac.ir, ORCID: 0000-0003-0997-7240

© 2020 The Author(s). This work is published by family and health as an open access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution License (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/). Non-commercial uses of the work are permitted, provided the original work is properly cited.